Każdy człowiek jest istotą społeczną.
To stwierdzenie brzmi jak znany slogan, ale jego świadomość pozwala nam spojrzeć na funkcjonowanie dziecka w szerszym kontekście. Nawiązywanie kontaktów społecznych jest naturalną potrzebą człowieka, a rodzina jest podstawowym i pierwszym środowiskiem, które umożliwia realizację tej potrzeby. Rodzina tworzy pewien system, w którym poszczególni członkowie pozostają ze sobą we wzajemnych relacjach i wzajemnie na siebie oddziałują.
Problemy w funkcjonowaniu dziecka nie tylko wpływają na jego rodziców, ale również cały system rodzinny może wpływać terapeutycznie lub podtrzymująco na rozwój zaburzenia u młodego człowieka dlatego zaangażowanie rodziców w proces terapii dziecka jest kluczowy. Zadaniem terapii systemowej jest doprowadzenie do takiej zmiany struktury rodziny, aby była ona zdolna do samodzielnego radzenia sobie z problemami. Depresja, zaburzenia lękowe, zaburzenia odżywiania to coraz częstsze trudności, z którymi boryka się nie tylko młodzież, ale również dzieci. Co mogą robić rodzice, aby pomagać i wspierać młodego człowieka w radzeniu sobie z chorobą?
Podstawową rzeczą jest zauważenie i akceptacja dla problemów, które przeżywa dziecko. Pomocne będzie zdobycie przez rodziców wiedzy na temat zaburzenia, co może być istotne w rozumieniu i właściwym towarzyszeniu dziecku w procesie terapii. Rodzice w związku z pozostawaniem z dzieckiem w stałym, codziennym kontakcie mogą nie tylko wspomagać jego rozwój, ale też prowadzić intensywne i regularne oddziaływania terapeutyczne ustalone wspólnie z psychoterapeutą. Ważna jest stała współpraca ze specjalistą i reagowanie zarówno w sytuacji pogorszenia jak i poprawy funkcjonowania dziecka. Istotne jest ustalenie zasad rodzinnych i sposobu komunikacji, który będzie wspierał proces zdrowienia dziecka. Potrzebna jest bezpośrednia, adekwatna komunikacja i mówienie o faktach, a relacje rodzinne powinny być oparte na dialogu i równości. Konieczne są przejrzyste zasady i konsekwencja w ich egzekwowaniu. Rodzice powinni być zgodni w podejmowaniu decyzji wychowawczych. Rodzice mogą modelować właściwe sposoby zachowania np. nazywanie i okazywanie emocji, otwartość w mówieniu o trudnościach, nawiązywanie relacji międzyludzkich w codziennych sytuacjach społecznych. Ważne jest wzmacnianie poczucia wartości dziecka poprzez dawanie pochwał opisowych, nagradzanie postępów w terapii i rozwijanie zainteresowań u dziecka. Mówiąc o terapii dziecka, często nie doceniamy znaczenia rodziny, która odgrywa bardzo ważną rolę w budowaniu drugoplanowych, ale niezwykle istotnych elementów procesu terapeutycznego. To ona jest bowiem dla dziecka źródłem najbardziej podstawowego poczucia bezpieczeństwa, czy wzorem budowanych relacji. Wcześnie podjęte oddziaływania terapeutyczne sprzyjają wytworzeniu się takiego wzorca relacji pomiędzy członkami rodziny, który sprzyja aktualnemu i przyszłemu rozwojowi dziecka.
autor: Elżbieta Komaiszko – psycholog, psychoterapeuta, pedagog w Psychocentrum
