Już mamy jesień, coraz krótsze dni i mniej słońca, a to między innymi sprzyja rozwojowi depresji. Jest to jeden z najczęściej spotykanych problemów zdrowia psychicznego naszych czasów. Depresja jest chorobą całego organizmu, wpływającą zarówno na zdrowie fizyczne, jak i na samopoczucie, myślenie i zachowanie. Może niezwykle utrudnić wykonywanie nawet najbardziej podstawowych funkcji życiowych (spanie, jedzenie i myślenie).
Choroba ta może rozwinąć się nawet wtedy, gdy życie toczy się zwykłym trybem. Czasem nie ma żadnego powodu dla obniżenia nastroju lub smutku. W naszym otoczeniu znajduje się wiele osób, które są nieświadome, że stan w jakim się znajdują (bezsenność, przygnębienie, apatia, irytacja, nerwowość) to nie przemęczenie pracą, ale właśnie depresja. Każdy z nas, w dowolnym momencie życia może zetknąć się z tą chorobą.
Depresja w znaczeniu medycznym oznacza chorobowe obniżenie nastroju trwające długi czas (tygodnie, miesiące). Pacjent cierpi z powodu smutku, zmniejszenia aktywności. Zakres zainteresowań i koncentracja uwagi są obniżone, często pojawia się zmęczenie nawet po małym wysiłku, oraz anhedonia czyli niemożność przeżywania przyjemności. Elementami stałymi w depresji są zaburzenia snu i apetytu. Obniżeniu ulega nastrój, samoocena, pojawia się nieuzasadnione poczucie winy. Poza opisanymi wyżej objawami, pojawia się szereg objawów, są to: bóle głowy umiejscowione w okolicy karku, potylicy, zaparcia, utrata łaknienia i spadek wagi, wysychanie śluzówek jamy ustnej, spadek libido. Depresja występuje 2-3 razy częściej u kobiet niż u mężczyzn.
Stany depresyjne przeżywają nie tylko dorośli, dzieci również. Długotrwały stres, utrata osoby bliskiej, zaburzenia uwagi, trudności w uczeniu się, zaburzenia zachowania czynią dziecko bardziej podatnym na depresję. Jeśli rodzice obserwują, ze dziecko jest inne niż dotychczas a niepokojące zachowania to: stały smutek, nie potrafi cieszyć się ulubionymi dotąd zajęciami, jest rozdrażnione, często skarży się na dolegliwości fizyczne (bóle głowy i brzucha), wydaje się znudzone, pozbawione energii, nie potrafi się skoncentrować, zmienia dotychczasowe nawyki jedzeniowe oraz pory snu i czuwania. Dziecko, które uprzednio spędzało wiele czasu z kolegami, teraz przesiaduje samo, nie zajmując się niczym konkretnym. Zarówno małe dzieci, jak i nastoletnie mogą w stanie depresji mówić o śmierci i samobójstwie. Często na pytanie wprost, wyznają, że czują się nieszczęśliwe i smutne.
Prawidłowe leczenie sprawia, że depresja ustępuje u większości chorych (ok. 65-80% pacjentów). Leczenie powinno obejmować zarówno farmakoterapię jak i psychoterapię.
Przestrzegając kilka wskazówek można wspomóc leczenie depresji i zapobiegać jej nawrotom: starać się myśleć pozytywnie, od czasu do czasu pozwolić sobie na mały odpoczynek, rozkładać duże zadania na mniejsze, ustalać pewne priorytety, robić to, co można w swoim własnym tempie, nie spędzać całego dnia w łóżku, nawet jeżeli ma się na to ochotę, starać się utrzymywać kontakty towarzyskie, nie zaniedbywać swoich zainteresowań, jak najczęściej być ruchu na świeżym powietrzu, starać się zdrowo odżywiać, odłożyć podejmowanie ważnych decyzji do momentu ustąpienia depresji.
Warto korzystać z ogólnie dostępnych informacji na temat depresji, aby pozyskać wiedzę na temat objawów tego zaburzenia. W przypadku wątpliwości wskazana jest wizyta u psychiatry lub u psychologa.
SYLWIA KRAJEWSKA – psycholog, terapeutka
