Poczucie własnej wartości jest elementem, który znacząco wpływa na sposób naszego funkcjonowania oraz jakość życia. Od tego jak postrzegamy, oceniamy siebie oraz swoje możliwości, zależy między innymi to w jakie relacje wchodzimy i jakie decyzje podejmujemy. Poziom poczucia własnej wartości rzutuje także na sposób w jaki pokonujemy problemy oraz jak znosimy porażki. To jaką nadajemy sobie wartość nie jest czymś stałym. W zależności od tego jakich sytuacji doświadczamy, co nas spotyka w życiu, nasz obraz siebie może ulec zmianie. Raz na lepsze, raz na gorsze, dlatego bardzo istotne jest wypracowanie stabilnych fundamentów, które będą naszym punktem zaczepienia, tak by czynniki zewnętrzne nie były w stanie w znaczącym stopniu wpływać na naszą wizje siebie.
Bardzo często mówi się o niskim poczuciu własnej wartości. Zwykle swoje korzenie ma ono już w dzieciństwie. Wysoki krytycyzm wobec dziecka, stawianie nadmiernych wymagań, a także przemoc skutkuje problemami dorosłości. Przy niskim poczuci własnej wartości trudniej jest stawiać granice innym ludziom. Towarzyszy temu także skłonność poświęcania się na rzecz innych oraz ciągle zabieganie o akceptację. Ponadto trudniej jest radzić sobie w sytuacjach kryzysowych. Osoby z niskim poczuciem własnej wartości są bardzo podatne na wpływy innych osób, manipulację oraz krytykę. Bliskie jest im poczucie lęku, wycofanie, brak wiary w siebie oraz doszukiwanie się winy we własnym zachowaniu.
Poczcie własnej wartości można budować i wzmacniać przez całe życie. Jest to niezmiernie ważne, ponieważ dzięki posiadaniu stabilnych fundamentów jesteśmy w stanie znaczenie lepiej radzić sobie w sytuacjach kryzysowych. Nasze poczucie wartości nie może być uzależniane od czynników zewnętrznych, np.: wyglądu, wykonywanego zawodu, posiadania partnera, dobrobytu finansowego. Wszystko co zewnętrzne szybko może ulec zmianie, dlatego nie jest dobrym punktem odniesienia.
Poczucie własnej wartości musi brać się z wewnątrz. Ale co to oznacza? Są to przekonania, które należy wypracować w sobie, np. wiara we własne możliwości i umiejętności, zaufanie do samego siebie, możliwość polegania na sobie, adekwatna reakcja na swoje stany emocjonalne i radzenie sobie z nimi, satysfakcja z własnych wysiłków, dawanie sobie prawa do szczęścia, szacunek do samego siebie, dbanie o własne potrzeby, realizowanie swoich celów i marzeń. Dzięki wzmocnieniu poczucia własnej wartości znacznie łatwiej będziesz podejmować decyzje. Wyzbędziesz się ciągłego niezadowolenia z siebie, wysokiego krytycyzmu, a także stawania sobie nierealistycznych wymagań. Zrezygnujesz z ciągłego porównywania się z innymi ludźmi, a poczucie beznadziei i bezwartościowości będzie Ci obce. Budowanie poczucia własnej wartości to proces wymagający dużego nakładu pracy własnej oraz czasu. Istnieje wiele sposobów i ćwiczeń, które w tym pomagają. Warto z nich skorzystać i zadbać o siebie już dziś.
Weronika Knapik – terapeutka zajęciowa, w trakcie psychoterapii CBT – stażystka w Psychocentrum.
